Sole occidente, Iuppiter de aethere summo mare velis plenum, terrasque iacentis, litoraque et latos populos despiciens, vertice caeli constitit et Libyae regna intuetur. hunc talis in pectore curas iactantem, Venus accedit tristis et lacrimans adloquitur:

“O qui res hominum deorumque aeterno imperio et fulmine territas, quid in te commisit meus Aeneas, quid Troes, quaeso,  iam tot funera passi, ut cuncta iis in Italiam porta claudatur? nonne hinc pollicitus es Romanos aliquando, hinc ductores ab revocato sanguine Teucri fore, qui mare, qui omnis terras dicione tenerent? quid, genitor, te ab hoc proposito movit? soleo Aenean occasum Troiae passum consolare spe fortunae secundioris. nunc eadem fata aeneadas tot casibus actos insequitur. quando finem, rex, dabis laborum? 

Antenor mediis elapsus Achivis potuit Illyricos sinus penetrare atque tutus intima Liburnorum et fontem Timaui superare, unde it mare proruptum per novem ora vasto cum murmure montis et premit arva, sonanti pelago. Hic tamen ille Patavum condidit et Teucrorum genti nomen dedit armaque Troiana fixit. nunc quiescit placida pace.

Sed nos, tua progenies, cui dedisti arcem caeli, navibus amissis Iunonis ob iram relinquimur et longe ab Italis oris disiungimur. estne hic pietatis honos? Siccin’ nobis regna restituis?”

Illi subridens hominum et deorum sator vultu quo caelum tempestatesque placat leviter oscula natae premit. dehinc talia fatur:

“Amitte metum, Cytherea. ista tui fata manent tibi immota. cernes urbem et promissa moenia Lavini. feres intra triennium cum subacti erint Rutuli magnanimum Aenean in sidera caeli. nihil me ab instituto movit. dicam haec tibi, cum haec cura te remordeat, et longius fatorum arcana movebo. bellum ingens geret Italia contendetque cum populis ferocibus, imponuntque viris moenia et mores. at puer Ascanius cui nunc cognomen Iulo inditur (olim Ilus erat cum res Iliae starent) triginta annis explebit magnos imperio orbis regnumque ab sede Lavini transferet, et Albam Longam multa vi muniet. 

hic iam trecentos solidos annos regnabit gens Hectorea, donec regina sacerdos ex Marte gravida geminos pariet pueros. hinc Romulus tegmen lupae fulvum gestans gentem excipiet et Martis moenia condet vocabitque illos de nomine suo Romanos. his ego nec fines rerum nec tempora impono. imperium sine fine dedi. quin et aspera Iuno, quae nunc mare terrasque omnes et caelum ex metu turbat, sua consilia mutabit in melius, mecumque fovebit Romanos rerum dominos gentemque togatam. sic placet. 

Veniet aliquando aetas cum Troiani Pthiam clarasque Mycenas servitio premet et Argis victis dominabitur. nascetur a pulchra Troianus origine Caesar qui imperium et eius famam in Oceanum astraque proferat, Iulius, nomen a magno Iulo demissum.  hunc aliquando spoliis Orientis onustum secura accipies in caelo. vocabitur etiam hic votis. 

Saecula aspera mitescent depositis bellis: cana Fides et Vesta et Quirinus cum Remo fratre iura dabunt; portae belli dirae ferro et compagibus artis claudentur; furor impius super arma saeva sedens et centum vinctus nodis post tergum aenis fremit horridus ore cruento.”

Haec ait et Mercurium, Maiae natum, demittit ab alto, ut Karthaginis litora pateant hospitio Teucris, ne fati nescia Dido illos finibus arceat. volat ille remigio alarum per aera magnum et citus astitit oris Libyae. et iam iussa capessit, deponuntque Poeni ferocia corda, volente deo; in primis regina Dido quietum accipit in Teucros animum mentemque benignam.