Erasmus' Paraphrase of the Gospel According to Matthew Chapter 25
Verses 31-46
31 Huiusmodi parabolis Dominus Iesus discipulos suos, et praemiorum magnitudine, et suppliciorum metu exstimulavit ad studium Evangelicae pietatis, et ad bene merendum de proximo: atque a cessatione et malefaciendi licentia deterruit. Sed idem multo dilucidius fecit extrema narratione: qua et maiestatem adventus sui, et segregationem bonorum a malis, qui nunc in Ecclesia permixti vivunt: et utriusque partis diversa merita diversaque item praemia, breviter totam iudicii sumpremi imaginem subiicit oculis, non ignarus instare diem mortis suae, quo tot sermonibus instructi, non omnino deiicerent animos ob ignominiosam mortem crucis, sed praesentem afflictionem venturae felicitatis, praesentem ignominiam futurae gloriae contemplatione consolarentur. Neque molirentur, aut optarent ultionem improbis, quos in illo iudicio scirent pro suis meritis aeterno supplicio plectendos. Quum autem venerit, inquit, Filius hominis, quem propediem videbitis humillimum et abiectissimum, cum maiestate sua stipantibus illum omnium Angelorum agminibus: tunc uti iudex omnium sedebit in sede maiestatis suae, et in conspectum illius convocabuntur omnes totius orbis nationes. Nullus enim hominum quamlibet excelsus aut humilis poterit illud iudicium effugere. 32 Id non humanis coniecturis, sed exacto Dei iudicio peragetur, cuius oculis omnia sunt conspicua. Ac primum separabit bonos a malis, quemadmodum pastor, gregem suum dinumeraturus, separat oves ab hoedis. 33 Et oves quidem, hoc est, innoxios ac beneficos statuet ad dextram: hoedos, hoc est, nocentes ac maleficos ad sinistram. 34 Itaque universo mortalium genere in duos ordines distributo, tamquam iustus iudex utrisque rationem proferet sui iudicii: ut boni cognoscant, quibus officiis promeruerint tantam felicitatem, et mali audiant, quibus culpis commeruerint aeterna supplicia. Ac dextrum quidem ordinem placido laetoque vultu salutans: Venite, inquiet, amici mei, quos mundus quidem despicatos et exsecrabiles habuit, sed Pater meus pro honoratis et laudabilibus habet. Nunc pro malis, quae mea causa perpessi estis, accipite haereditatem regni coelestis, quod vobis divino consilio paratum fuit a Deo, omnium rerum praescio, ante conditum mundum. 35 Hoc tanto praemio compensare visum est officia caritatis erga me vestrae, ne vobis perisse putetis. Siquidem olim quum esurirem, vos mihi dedistis cibum: quum sitirem, dedistis potum: quum hospes essem tectoque egerem, vos me collegistis in domos vestras. 36 Quum nudus essem, operuistis me quum aegrotarem, invisistis me: quum essem in carcere, vos consolandi gratia venistis ad me: impertistis mihi vestra qualiacunque, ego vobis nunc vicissim communico totum regnum, quod mihi est cum Patre commune. 37 Haec quum audierint iusti, qui sic exercent opera pietatis, ut quodam modo se fecisse nesciant, respondebunt ei, dicentes: Domine, quando te vidimus esurientem, et pavimus: quando sitientem, et dedimus potum? 38 Quando te vidimus hospitem, et collegimus sub tectum: aut quando nudum teximus: 39 Quando visimus aegrotum: quando carcere clausum adivimus? 40 Tum Rex palam confitebitur sibi velle imputari, quicquid unicuilibet fuerit impensum ex his, quos mundus quidem ob inopiam et humilitatem habuit despicatissimos, ipse tamen adeo non habuit pro contemtis, ut fraterni cognominis honore dignetur: Pro certo, inquiet, dico vobis, tametsi ego nullius egebam subsidio, qui Dominus sum rerum omnium, tamen quandiu ista mei respectu fecistis unicuipiam ex hisce minimis fratribus meis, mihi fecistis. 41 Tum horribili vultu versus ad eos, qui stabunt ad laevam, sententiam proferet formidabilem: Discedite a me quibus mundus applausit, caeterum Patri meo mihique exsecrabiles, ite in nunquam exstinguendum incendium, quod paratum erat ab orbe condito Diabolo et Angelis eius, quibus adhaerere maluistis quam mihi. 42 Etenim quum esurirem, non dedistis mihi cibum: quum sitirem, non dedistis mihi potum: 43 Vagus eram ac tecto egens, nec collegisits me. Nudus eram, nec operuistis me: aegrotus eram et in carcere, nec invisisitis me. 44 Tum et hi totidem verbis respondebunt iudici, quibus responderant iusti: Domine, quando te vidimus esurientem, aut sitientem, aut hospitem, aut nudum, aut aegrotum, aut in carcere, et non ministravimus tibi? 45 Tunc Rex respondebit et illis: Quicquid horum officiorum negatum est unicuipiam ex hisce minimis iuxta mundum, sed tamen fratribus meis, mihi negatum esse duco. In his egebam, in his refocillari volui. 46 Hac prolata sententia, a qua nulla est appellatio, ibunt qui a sinistris sunt in ignem aeternum, iusti autem in vitam aeternam.