Erasmus' Paraphrase of the Gospel According to Mark Chapter 4
Verses 1-10
1 Domum igitur hanc, quae Synagogae typum habet, in qua blasphemis vocibus incessitur a Pharisaeis, in qua interpellatur importunitate cognatorum, reliquit Iesus, ac rursus se contulit ad Lacum, veluti gentium amplitudinem desiderans. Subinde pellitur a Iudaeis, subinde praeludit Evangelio ad gentes demigraturo. Etenim cum in domo, hoc est, in Iudaea versaretur, pauci adhaerent Iesu, quos fratres, sorores ac matres appellat: multi obmurmurant, multi convitiantur, plurimi insidiantur, ac proxime cognati docentem interpellant. Non amat tales domos Iesus, amat multitudinem non sibi placentem, quemadmodum faciebant Pharisaei, non obtrectantem, quemadmodum faciebant cognati, qui crassi carnali sapientia, coelestem sapientiam interpretabantur insaniam: non affectibus humanis coleste studium interpellantem, quemadmodum mater et propinqui. Amat multitudinem avidam sermonis Evangelici, et ex huius fiducia totam pendentem. Itaque cum Dominus Iesus venisset ad Lacum, ibique doceret, ut ante fecerat, rursus ingens hominum turba eo confluxit, adeo ut ob tumultum turbae sese protrudentis, cogeretur scapham conscendere, unde velut e suggesto docebat multitudinem in littore velut in amphitheatro condensatam. Disce, doctor Evangelice, quid sibi velit haec imago. Sic fuge promiscuam ac tumultuosam turbam, ut tamen ab officio docendi ne cesses. Ubi periculum est, ne te negotiorum tumultus obruat, ut iam docere non possis, recipe te in naviculam Evangelicam, quae nescit tumultus terrenos, hinc quietus docebis multitudinem infirmam ac rudem. Ne procul a littore recesseris, esto vicinus ripae, quoad licet te populi captui attemperans: nondum enim potest te sequi.
2 Primum doctrina rudibus animis attemperanda est, donec profecerint. Quid enim Iesus e scapha sua docebat, nisi rudem ac promiscuam hominum turbam? Proponebat eis parabolas, hoc est, rerum omnibus notissimarum similitudines. Est enim hoc simplicissimum docendi genus, ac rudibus maxime accommodum. Videtur enim prima specie puerile ac ridiculum huius mundi sapientibus. Sed hoc docendi genus placuit aeternae sapientiae. Philosophi magna arte contortis syllogismis tenebras offundebant auditoribus. Rhetores admirabili dicendi copia vim admovebant animis hominum. Pharisaei retrusa quaedam et a populari captu* procul semota congerebant. Caeterum hoc doctrinae genus simplicissimum et ab omni ostentatione scenica alienum sibi delegit Iesus, ut tota gloria mundi per Evangelium innovati esset virtutis divinae. Multis itaque parabolis excitavit animos illorum, ut simplici credulitate purisque mentibus acciperent sermonem Evangelicum, unde salutis nostrae principium proficiscitur.
3 Id quoniam oportebat omnium animis esse infixum, priusquam exordiretur, iussit illos attentos esse: Audite, inquit, si quis habet aures, quibus audiat. Fabula est, non parabola, nisi quis attentus audiat. Neque cuivis sunt aures, quibus audiat parabolas Evangelicas, subtiliter simplices, sapienter stultas, obscure dilucidas. Sub vili enim ac ridiculo tectorio celant sapientiam coelestem. Neque Iesu satis erat, si arrexissent aures, spectatores etiam esse voluit eorum, quae dicerentur. Beati vero, qui ad Iesu sermonem et aures habent purgatas, et oculos sinceros.
4 Ecce, inquit, egressus est in agrum seminator quidam ad seminandum semen suum, quod habebat eximium: dumque copiosi proventus avidus, nusquam non spargit semen, evenit ut aliud inciderit iuxta publicam viam agro proximam. Id quoniam ob viae duritiam remansit in summa terra, protinus advolarunt aves, et collectum devorarunt.
5 Rursus aliud incidit in terram petricosam, quae quoniam exiguo pulvere tegebat latentia saxa, semen ante tempus exsiliit in herbam, videlicet eliciente tepore coeli.
6 Mox autem, ut incanduit Solis fervor, aestu affectum est, quod erat praecociter enatum, et quoniam obsistentibus saxis non habebat radices, quae ex altiore terra suggererent humorem adversus ardorem Solis, exaruit, prius quam assurgeret in aristam.
7 Rursus aliud incidit in terram fertilem quidem ipsam, sed vepribus ac spinis obsitam. Porro quum spinae succrescentes in latum ac longum condensarent sese, factum est ut herba tenera enata, prius quam emergeret in lucem, suffocaretur, non humoris inopia, sed aurae. Proinde nec hinc ullus fructus rediit ad seminatorem.
8 Verum, non erat omnino irritus seminantis labor: nam fuit semen, quod incidere(a?)t in terram bonam. Hinc enata est herba, quae succrevit et adolevit usque ad maturitatem. Nec ullum granum caruit suo fructu, tametsi dispari foenore. Siquidem aristae nonnullae ex uno grano reddidere triginta, aliae sexaginta, nonullae centum.
9 Haec loquutus Dominus, ne quod dictum esset elaberetur, sed apud se quisque scrutaretur, quid sibi vellet haec parabola, subiecit: Qui habet aures ad audiendum, audiat: nimirum indicans non omnes audisse, quod audierant.
10 Porro quum ne duodecim quidem illi, quos Dominus selegerat, rudes adhuc, satis intelligerent, quid sentiret haec similitudo, non ausi sunt palam interrogare: sed nacti solitudinem, ausi sunt rogare Iesum, ut sibi parabolae secretum exponere dignaretur.
Verses 11-20
11 Tum Iesus admonens nos, non omnibus omnia proferenda, sed pro ratione temporum, proque captu auditorum dispensandam esse doctrinam Evangelicam, ait discipulis suis: Principes huius mundi paucis communicant arcana sua, iisque selectis et exploratis, quibus tuto possint sua credere consilia, populum vero celant, si quid habent arcani. Vobis autem e vulgo mihi selectis, datum est nosse mysterium regni coelorum, qui mecum domesticam agitis consuetudinem. Caeterum plebeiis, et ab aulica familiaritate seclusis omnia fiunt per parabolas, sive quid loquar eis, sive quid faciam.
12 Non enim habent aures idoneas, nec oculos idoneos. Quod audiunt non credunt, quod vident calumniantur. Itaque fit in istis, quod Propheta dixit fiturum, ut quum maxime videant, tamen non audiant, quia non intelligunt. Non intelligit autem, qui non credit. Porro non remittuntur peccata, nisi credentibus, Evangelio gratuito peccata condonari. Itaque ipsorum incredulitate fit, ut non convertantur ad Deum, quoniam ipsi semet avertunt a Deo, nec liberantur a peccatis, quia pharmacum respuunt, quo sanantur peccata. Hoc sermone Iesus notavit eos, quos modo designarat per terram variis de causis sterilem.
13 Ut autem discipulos redderet dociliores, subincrepat illorum tarditatem. Nondum coniicitis, inquit, quid sibi velit haec parabola, quae facilis est coniectu? Et quomodo reliquas parabolas omnes coniectabitis, quum nihil dicam aut faciam, quod non occultioris alicuius rei significationem habeat?
14 Exponam hanc, ut assuescatis et ipsi in caeteris scrutari retrusioris sensus arcanum. Ager est mundus, qui plurimos habet inidoneos* Evangelicae doctrinae. Seminator est Filius hominis, qui e coelo descendit in terras. Semen est sermo Evangelicus, per quem mortalibus annuntiatur voluntas Dei. Voluntas autem haec est, ut omnes suis ciribus diffisi, toto pectore fidant promissis Evangelicis, videlicet per fidem omnibus omnia condonari peccata, si post cognitam veritatem sese convertant ad studium verae pietatis.
15 Semen igitur, quod dicebam incidisse iuxta viam, notat illos, qui leviter, et velut aliud agentes, audiunt sermonem Evangelicum, perinde quasi audirent humanam quampiam fabulam. Nec ulli minori fructu audiunt. Mox enim ut audierunt, advolat Satanas, et aliis cogitationibus immissis in animum, eximit semen, priusquam inhaeserit animo, ut nec meminerint quid audierint.
16 Iam semen exceptum in terram petricosam, notat istos, qui satis avide percipiunt sermonem Evangelicum, ac devorant cum gaudio, sentientes esse veracem ac salutarem.
17 Caeterum quoniam non alta cogitatione recondunt in pectus suum, nimirum obstantibus aliis affectibus, qui animum occupant, nec volunt cedere sermoni divino, non perseverant in eo, quod alacriter coeperant, nec ullum fructum Evangelicae pietatis edunt, sed temporarium duntaxat, propterea quod radicibus careant. Itaque fit, ut rebus secundis credant Evangelio, ac velut herba prognata spem bonam de se praebeant, caeterum simul atque ingruerit adversitas ac tempestas ob Evangelii professionem oborta, protinus offensi deficiunt ab instituto.
18 Semen autem, quod incidit in solum spinosum, designat eos, qui sermonem quidem Evangelicum diligenter audiunt ac meminerunt,
19 Sed fallacium divitiarum amor, aliarumque rerum falsa boni specie blandientium cupiditates irruentes in animum, et in dies, ut fit, accrescentes, tandem obruunt semen, ne possit ad frugem emergere.
20 Denique semen, quod incidit in terram bonam, signat eos, qui attenti audiunt sermonem Evangelicum, audito credunt, ac traiiciunt in intimos sinus cordis sui, donec emergat in fructum Evangelio dignum, vario quidem discrimine pro soli varietate, proque coelestis aurae temperatura, ut hic adferat fructum mediocrem, ille copiosiorem, alius copiosissimum, veluti si unum granum producat triginta, aliud sexaginta, tertium centum. Qui copiosum producit fructum, est cur Deo gratias agat, non est cur sibi placeat: qui mediocrem, non est cur feliciori invideat. Deus enim qui nulli est obnoxius, aut debitor, pro sua benignitate partitur cuique suas dotes, prout ipsi visum est. Quicquid provenit, illi debetur, qui primus iacit* (iecit?) semen, et per quem augescit quicquid provenit. Cupio autem hac semente totius orbis segetem undique occupari, quum tempus advenerit, et hanc doctrinam, quam nunc vobis paucis clanculum impartio, quam latissime per vos propagari, ut et vos exhibeatis imaginem terrae bonae, si quod accepistis, in quam plurimos transfundatis. Nullus enim hoc fructus est Deo gratior. Cavendum est igitur vobis, ne semen animis vestris creditum, oblivione negligentiave vestra pereat, sed diligenter recondendum in animo, ut suo tempore prorumpat, fructumque copiosissimum adferat.
